Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΑΥΤΟΠΡΑΓΜΑΤΩΣΗΣ

Η αυτοπραγμάτωση αντιπροσωπεύει μια έννοια που προέρχεται από τη θετική ψυχολογία και συγκεκριμένα από τη θεωρία που δημιούργησε ο Αβραάμ Μάσλο. Η αυτοπραγμάτωση, σύμφωνα με τον Μάσλο, αντιπροσωπεύει την ανάπτυξη ενός ατόμου προς την εκπλήρωση των υψηλότερων αναγκών - εκείνων που έχουν νόημα στη ζωή. Ο Carl Rogers δημιούργησε επίσης μια θεωρία που εμπεριέχει ένα «αναπτυξιακό δυναμικό» με στόχο την ομοιόμορφη ενσωμάτωση του «πραγματικού εαυτού» και του «ιδεατού εαυτού», καλλιεργώντας έτσι την εμφάνιση του «πλήρως λειτουργικού προσώπου». Ωστόσο, ο Μάσλο δημιούργησε την ψυχολογική ιεραρχία των αναγκών, η εκπλήρωση των οποίων θεωρητικά οδηγεί σε αποκορύφωση της εκπλήρωσης των "αξιών" ή των αναγκών που βρίσκονται στο ανώτατο επίπεδο αυτής της ιεραρχίας.

Η ιεραρχία του Μάσλο αντικατοπτρίζει ένα γραμμικό πρότυπο ανάπτυξης που απεικονίζεται σε μια πυραμίδα. Η ιεραρχία του Μάσλο περιγράφεται ως εξής:

1.     Στη βάση της πυραμίδας οι φυσιολογικές- σωματικές ανάγκες, όπως οι ανάγκες για φαγητό, ύπνο και αέρα.

2.     Αμέσως από πάνω, η ασφάλεια ή η ανάγκη για ασφάλεια και προστασία, ειδικά όταν προκύπτει από κοινωνική ή πολιτική αστάθεια.

3.     Η ανάγκη για αποδοχή και αγάπη καθώς και να ανήκουμε σε κάποιες κοινωνικές ομάδες στη συνέχεια.

4.     Ανάγκες για αναγνώριση, εκτίμηση και υγιή, θετικά συναισθήματα που προέρχονται από θαυμασμό.

5.     Και στην κορυφή της πυραμίδας η ανώτερη κατηγορία αναγκών, αυτές της "ύπαρξης" σε σχέση με τη δημιουργική αυτοανάπτυξη, που προέρχεται από την εκπλήρωση των δυνατοτήτων μας και των ανώτερων εννοιών στη ζωή.

Χαρακτηριστικά των ανθρώπων που έχουν φτάσει στην αυτοπραγμάτωση:

1) Αγκαλιάζουν το άγνωστο και το διαφορετικό. Δεν νιώθουν ότι απειλούνται ή φοβούνται. Αντ 'αυτού, το δέχονται και συχνά προσελκύονται από αυτό. Δεν προσκολλώνται σε αυτά που τους είναι οικεία. Ο Μάσλο αναφέρει τον Αϊνστάιν: "Το πιο όμορφο πράγμα που μπορούμε να βιώσουμε είναι το μυστήριο."

2) Αποδέχονται τον εαυτό τους, με όλες τις ατέλειές τους. Αντιλαμβάνονται τον εαυτό της όπως είναι, και όχι όπως θα ήθελαν να είναι. Με ένα υψηλό επίπεδο αυτοαποδοχής, τελικά, οι ελλείψεις δεν φαίνονται καθόλου ως ελαττώματα, αλλά απλώς ως ουδέτερα προσωπικά χαρακτηριστικά.

3) Δίνουν προτεραιότητα και απολαμβάνουν το ταξίδι, όχι μόνο τον προορισμό. Είναι δυνατόν να κάνουν την ρουτίνα και την πιο ασήμαντη δραστηριότητα ένα ευχάριστο παιχνίδι.

4) Δεν επιδιώκουν να τρομάξουν ή να βλάψουν τους άλλους ανθρώπους.

5) Υποκινούνται από την ανάπτυξη, όχι από την ικανοποίηση των αναγκών. Ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι εξακολουθούν να επιδιώκουν την ικανοποίηση των κατώτερων αναγκών της πυραμίδας του Μάσλο ο άνθρωπος που επιδιώκει την αυτοπραγμάτωση επικεντρώνεται στην προσωπική ανάπτυξη.

6) Έχουν κάποιο σκοπό στη ζωή τους. Αυτό δεν είναι αναγκαστικά ένα καθήκον που προτιμούν ή επιλέγουν για τον εαυτό τους, μπορεί να είναι έργο που θεωρούν ότι είναι η ευθύνη, το καθήκον ή η υποχρέωσή τους. Έχουν δυνατή αίσθηση της ηθικής και στοχεύουν πάντα στη λύση των προβλημάτων. Γενικά, αναλαμβάνουν καθήκοντα που είναι ανιδιοτελή, αφορούν περισσότερο το καλό της ανθρωπότητας εν γένει.

7) Δεν ενοχλούνται από τα μικρά πράγματα. Αντ 'αυτού, εστιάζουν σε μεγαλύτερα, λειτουργούν μέσα σε ένα πλαίσιο αξιών που είναι ευρείες και όχι μικροαστικές, καθολικές και όχι τοπικές και παντοτινές μάλλον παρά της εκάστοτε εποχής. Αυτή η εντύπωση ότι είναι πάνω από τα μικρά πράγματα φαίνεται να προσδίδει μια ορισμένη γαλήνη και έλλειψη ανησυχίας που καθιστά τη ζωή ευκολότερη όχι μόνο για τους εαυτούς τους, αλλά και για όλους όσους συνδέονται με αυτούς.

8) Οι άνθρωποι με αυτοπραγμάτωση είναι ευγνώμονες. Δεν θεωρούν αυτά που έχουν δεδομένα, και με αυτό τον τρόπο, συνεχίζουν να τα απολαμβάνουν. Έχουν την υπέροχη ικανότητα να εκτιμούν ξανά και ξανά, τα βασικά αγαθά της ζωής, με δέος, ευχαρίστηση και θαυμασμό. Έτσι για εκείνους κάθε ηλιοβασίλεμα, κάθε λουλούδι μπορεί να είναι κάτι συναρπαστικό.

9) Μοιράζονται βαθιές σχέσεις με μερικούς, αλλά αισθάνονται αγάπη προς ολόκληρη την ανθρώπινη φυλή. Έχουν βαθύτερες διαπροσωπικές σχέσεις, συνδέονται πιο βαθιά και με πιο υγιή τρόπο. Αυτοί οι άνθρωποι τείνουν να είναι βαθιά δημοκρατικοί, ευγενικοί και φιλικοί ανεξάρτητα από την τάξη, την εκπαίδευση, την ιδεολογία, τη φυλή ή το χρώμα.

10) Είναι ταπεινοί και ρεαλιστές. Γνωρίζουν ότι η γνώση τους είναι περιορισμένη σε σχέση με αυτή που υπάρχει στον κόσμο και βλέπουν τα πράγματα με ένα πιο λογικό και πρακτικό τρόπο.

11) Είναι αυτόνομοι και ανεξάρτητοι. Αντιστέκονται στο να διαμορφώνονται παθητικά από την εκάστοτε κοινωνία και λαμβάνουν τις δικές τους αποφάσεις, επιλέγοντας αυτό που θεωρούν καλό και απορρίπτοντας αυτό που θεωρούν κακό. Δεν τα δέχονται όλα, ούτε τα απορρίπτουν όλα. Δεν εξαρτώνται από τους άλλους ανθρώπους ούτε τους αφήνουν να επηρεάζουν τη ζωή και τις αποφάσεις τους. Είναι οι πιο ηθικοί άνθρωποι, παρόλο που η ηθική τους δεν είναι απαραιτήτως η ίδια με εκείνη των ανθρώπων γύρω τους.

12) Παρ 'όλα αυτά δεν είναι τέλειοι. Δεν υπάρχουν τέλεια ανθρώπινα όντα.

Πώς μπορούμε να πετύχουμε την αυτοπραγμάτωση

1. Να είστε παρόντες. Ο Μάσλο έγραψε ότι «Η αυτοπραγμάτωση σημαίνει ότι βιώνουμε πλήρως, ζωντανά, ανιδιοτελώς, με πλήρη συγκέντρωση και πλήρη απορρόφηση. Σε αυτή τη στιγμή της εμπειρίας, το άτομο είναι εξ ολοκλήρου και πλήρως ανθρώπινο. Είναι κάτι που το βιώνουμε την ίδια ακριβώς στιγμή που συμβαίνει».

2. Να γνωρίζετε τις επιλογές σας. Καθ 'όλη τη διάρκεια της ζωής μας παρουσιάζονται κάποιες επιλογές. Αντί να επιλέξουμε ενστικτωδώς την ασφαλή επιλογή που βασίζεται στο φόβο, πρέπει να γνωρίζουμε τις επιλογές μας και αν μια επιλογή ενθαρρύνει την ανάπτυξη.

3. Γνωρίστε τον εαυτό σας. «Για να μιλήσουμε για αυτοπραγμάτωση», έγραψε ο Μάσλο, «υπονοούμε ότι υπάρχει ένας εαυτός που πρέπει να γίνει πραγματικότητα». Αντί να συμβουλευτείτε την κοινωνία ή τους ανθρώπους που συναναστρέφεστε για το πώς πρέπει να αισθανθείτε και να σκέφτεστε, γνωρίστε τον βαθύτερο εαυτό σας. 

4. Τις περισσότερες φορές, να είστε ειλικρινείς. Μερικές φορές απλά πρέπει να είμαστε διπλωματικοί ή ευγενικοί προκειμένου να μην πληγώσουμε ή βλάψουμε κάποιον. Τις υπόλοιπες πρέπει να προσπαθούμε να είμαστε όσο πιο ειλικρινείς γίνεται, τόσο με τους άλλους, όσο και με τον ίδιο μας τον εαυτό. Ο Μάσλο ισχυρίστηκε ότι η αληθινή ειλικρίνεια, ειδικά με τον εαυτό μας, είναι μια μέθοδος ανάληψης ευθύνης. 

5. Μην ανησυχείτε για τη συμμόρφωση. Προκειμένου να γνωρίσετε καλύτερα τον εαυτό σας μπορείτε πιο συχνά να βασίζεστε στον εαυτό σας για να κάνετε κρίσεις. Όταν γνωρίζετε καλύτερα τον εαυτό σας, θα γνωρίζετε επίσης τι λειτουργεί για εσάς και τι όχι. Συγκεκριμένα, ο Μάσλο αναφέρει πώς αυτό θα μπορούσε να μην σας κάνει δημοφιλείς σε όλους αλλά θα είστε εντάξει με αυτό που πιστεύετε κάτι που είναι απαραίτητο για την αυτοπραγμάτωση.

6. Η αυτοπραγμάτωση είναι κάτι που συμβαίνει αέναα. «Η αυτοπραγμάτωση δεν είναι μόνο μια τελική κατάσταση», γράφει ο Μάσλο, «αλλά και η διαδικασία της πραγματοποίησης των δυνατοτήτων κάποιου σε ένα βαθμό σε μία συγκεκριμένη χρονική στιγμή». Η αυτοπραγμάτωση είναι μια διαδικασία πολύπλοκη. Τα άτομα που στοχεύουν σε αυτή εργάζονται συνεχώς για να πετύχουν το καλύτερο αποτέλεσμα που μπορούν.

7. Αναγνωρίστε τις κορυφαίες εμπειρίες. Ο Μάσλο περιγράφει τις κορυφαίες εμπειρίες ως "παροδικές στιγμές αυτοπραγμάτωσης", σύντομες στιγμές ομορφιάς και θαύματος. Όλοι τις βιώνουν σε κάποιο βαθμό, αλλά δεν μπορούν να αναζητηθούν ενεργά. Αντ 'αυτού, πρέπει να αναγνωρίζονται όταν συμβαίνουν, καθώς μπορούν να σας υποδείξουν προς τη σωστή κατεύθυνση για την αυτοπραγμάτωση.

8. Να είστε προετοιμασμένοι να ασχοληθείτε με την ψυχολογία. Μέρος του να γίνεις καλύτερος άνθρωπος σημαίνει να αναγνωρίζεις και να ασχολείσαι με μερικά από τα λιγότερο ευχάριστα μέρη του εαυτού σου. Θα έχετε κάποιες άμυνες που θα χρειαστεί να καταλάβετε. «Αυτό είναι επώδυνο», έγραψε ο Μάσλο, «επειδή οι άμυνες παρουσιάζονται μπροστά σε κάτι που είναι δυσάρεστο, αλλά αξίζει τον κόπο να τις αντιμετωπίζουμε. Η επιστήμη της ψυχολογίας μας έχει διδάξει ότι η καταστολή δεν είναι ένας καλός τρόπος να λύσουμε προβλήματα.»