ΟΙ ΘΕΩΡΙΕΣ ΤΟΥ ΦΡΟΥΝΤ
Ο Σίγκμουντ Φρόιντ (6 Μαΐου 1856 - 23 Σεπτεμβρίου 1939) θεωρείται ο ιδρυτής
της ψυχοδυναμικής προσέγγισης της ψυχολογίας που εξετάζει προσεκτικά τις
ασυνείδητες κινήσεις που παρακινούν τους ανθρώπους να ενεργήσουν με ορισμένους τρόπους.
Ο ρόλος
του νου είναι κάτι που ο Φρόιντ αναφέρει επανειλημμένα επειδή πίστευε ότι ο
νους είναι υπεύθυνος για τις συνειδητές και τις ασυνείδητες αποφάσεις που
βασίζονται σε κινήσεις και δυνάμεις. Οι ασυνείδητες επιθυμίες παρακινούν τους ανθρώπους να ενεργούν
αναλόγως. Το Εκείνο, το Εγώ και το Υπερεγώ
είναι τρεις όψεις του νου, οι οποίες σύμφωνα με τον Φρόιντ συνθέτουν την
προσωπικότητα ενός ατόμου. Ο Φρόιντ πίστευε ότι οι
άνθρωποι είναι απλώς ηθοποιοί στο δράμα των δικών τους μυαλών, ωθούμενοι από την
επιθυμία. Κάτω από την επιφάνεια, οι προσωπικότητές μας αντιπροσωπεύουν τον
αγώνα εξουσίας που βρίσκεται βαθιά μέσα μας.
Ο Φρόιντ
πίστευε ότι οι άνθρωποι μέσω της ψυχανάλυσης θα μπορούσαν να θεραπευτούν
συνειδητοποιώντας τις ασυνείδητες σκέψεις και τα κίνητρά τους, κερδίζοντας έτσι
"διορατικότητα". Ο σκοπός της θεραπείας με
ψυχανάλυση είναι να απελευθερώσει καταπιεσμένα συναισθήματα και εμπειρίες,
δηλαδή να κάνει το ασυνείδητο συνειδητό.
Η ψυχανάλυση
χρησιμοποιείται συνήθως για τη θεραπεία της κατάθλιψης και των διαταραχών
άγχους. Συνιστά μια καθαρτική (δηλαδή θεραπευτική) εμπειρία που μπορεί να
βοηθήσει το άτομο και να «θεραπευτεί». Στα αρνητικά της ωστόσο μπορούμε να
πούμε ότι είναι μία χρονοβόρα διαδικασία με αρκετά υψηλό κόστος.
Παρακάτω
μπορείτε να διαβάσετε εν συντομία για μερικές από τις σημαντικότερες θεωρίες
του Σίγκμουντ Φρόιντ.
Ψυχαναλυτική θεωρία
Εκείνο
Το Εκείνο είναι μια συλλογική ονομασία για τις
βιολογικές ανάγκες και ενορμήσεις του ατόμου. Λειτουργεί με την αρχή
της ευχαρίστησης με απώτερο σκοπό την απομάκρυνση του πόνου και την
εκπλήρωση των ενστίκτων του ατόμου. Η ιδέα του Εκείνου εξηγεί γιατί οι άνθρωποι ενεργούν με
ορισμένους τρόπους που δεν συμβαδίζουν με το Εγώ ή το Υπερεγώ. Το Εκείνο είναι το μέρος του νου,
το οποίο κρατά όλα τα βασικά και πρωταρχικά ένστικτα του ανθρώπου. Είναι το παρορμητικό, ασυνείδητο μέρος του νου που βασίζεται
στην επιθυμία να αναζητήσουμε άμεση ικανοποίηση. Το Εκείνο δεν κατανοεί καμία μορφή πραγματικότητας ή
συνέπεια. Ο Φρόιντ συνέκρινε το Εκείνο και το Εγώ με ένα άλογο και έναν
αναβάτη. Το Εκείνο συγκρίνεται με το άλογο,
που κατευθύνεται και ελέγχεται από το Εγώ, τον αναβάτη. Αυτό το παράδειγμα δείχνει ότι αν και το Εκείνο υποτίθεται
ότι ελέγχεται από το Εγώ, συχνά αλληλεπιδρούν μεταξύ τους σύμφωνα με τις
κινήσεις του Εκείνου.
Το Eκείνο είναι έμφυτο, το
έχουμε κατά την γέννηση και είναι αυτό που στην πορεία εξελίσσεται σε ένα
δομημένο Εγώ. Ο Φρόιντ πίστευε πως ένα
νεογέννητο παιδί είναι "καθαρό Εκείνο", υποκινείται δηλαδή μονάχα από
τα ένστικτα του, και θέλει να καλύψει τις βιολογικές του ανάγκες με
οποιονδήποτε τρόπο.
Σύμφωνα με τον Φρόιντ το Eκείνο αποτελείται από δύο βασικές ενορμήσεις,
την καταστροφική ενόρμηση που την ονόμαζε θάνατος η οποία
είναι η ασυνείδητη επιθυμία μας να πεθάνουμε καθώς ο θάνατος θα μας απελευθέρωνε
από τις δυσκολίες της ζωής. Σε αυτή την ενόρμηση ο Φρόιντ πρόσεξε πως οι άνθρωποι για να την εκπληρώσουν
καταφεύγουν σε ναρκωτικά, μυθοπλασία ακόμα και σε εγκληματικές ενέργειες
καθώς πολλές φορές αυτή η ενόρμηση παρουσιάζεται με έντονη επιθετικότητα. Η
δεύτερη ενόρμηση είναι η σεξουαλική ενόρμηση που την ονόμαζε έρως η
οποία είναι αυτή που λειτουργεί με βάση την αρχή της ευχαρίστησης και
σκοπός της είναι η ευχαρίστηση και η διατήρηση της ζωής.
Εγώ
Προκειμένου οι άνθρωποι να διατηρήσουν
μια ρεαλιστική αίσθηση, το Εγώ είναι υπεύθυνο για τη δημιουργία ισορροπίας
ανάμεσα στην ευχαρίστηση και τον πόνο. Είναι αδύνατο να ικανοποιηθούν όλες οι επιθυμίες του Εκείνου
και το Εγώ. Παρόλο που το Εγώ δεν γνωρίζει
τη διαφορά μεταξύ σωστού και λάθους, γνωρίζει ότι δεν μπορούν να ικανοποιηθούν
όλες οι επιθυμίες σε μία δεδομένη στιγμή. Η
αρχή της πραγματικότητας είναι αυτή που μπορεί να κάνει το Εγώ να βοηθήσει στην
ικανοποίηση των αιτημάτων του Εκείνου, καθώς και να συμβιβαστεί με την
πραγματικότητα. Το Εγώ είναι ο «εαυτός»
ενός ατόμου που αποτελείται από ασυναίσθητες επιθυμίες ενώ παράλληλα λαμβάνει
υπόψη τα ηθικά και πολιτισμικά ιδανικά για να εξισορροπήσει τις επιθυμίες που
προέρχονται από το Εκείνο. Έχει στενή επαφή
με το αντιληπτικό σύστημα. Το Εγώ έχει τη λειτουργία
της αυτοσυντήρησης και γι 'αυτό έχει την ικανότητα να ελέγχει τις ενστικτώδεις
επιθυμίες από το Εκείνο.
Υπερεγώ
Το Υπερεγώ, το οποίο αναπτύσσεται γύρω στην ηλικία
των τεσσάρων ή πέντε ετών, ενσωματώνει τα ηθικά της κοινωνίας. Ο
Φρόιντ πίστευε ότι το Υπερεγώ είναι αυτό που
επιτρέπει στο μυαλό να ελέγχει τις παρορμήσεις του, οι οποίες εξετάζονται
ηθικά. Το Υπερεγώ
μπορεί να θεωρηθεί ως συνείδηση του νου επειδή έχει τη δυνατότητα να
διακρίνει μεταξύ της πραγματικότητας και του τι είναι σωστό ή λάθος. Χωρίς το Υπερεγώ, ο Φρόιντ πίστευε ότι οι άνθρωποι θα ενεργούσαν με
επιθετικότητα και άλλες ανήθικες συμπεριφορές, επειδή ο νους δεν θα μπορούσε να
κατανοήσει τη διαφορά μεταξύ σωστού και λάθους. Ο Φρόιντ
χωρίζει το Υπερεγώ
σε δύο ξεχωριστές κατηγορίες: ο ιδανικός εαυτός και ο συνειδητός. Ο συνειδητός εαυτός περιέχει ιδεώδη και ηθικές αξίες που
υπάρχουν μέσα στην κοινωνία που εμποδίζουν τους ανθρώπους να ενεργούν με βάση
τις εσωτερικές τους επιθυμίες. Ο Ιδανικός
εαυτός περιέχει εικόνες για το πώς οι άνθρωποι πρέπει να συμπεριφέρονται
σύμφωνα με τα ιδανικά των κοινωνιών.
Ψυχοσεξουαλικά στάδια
Η θεωρία της
ψυχοσυναισθηματικής ανάπτυξης του Φρόιντ
αποτελείται από πέντε στάδια. Σύμφωνα
με τον Φρόιντ, κάθε στάδιο συμβαίνει
μέσα σε ένα συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο της ζωής κάποιου. Αν υπάρξει κάποια καθήλωση σε οποιαδήποτε
από τις πέντε φάσεις, το άτομο θα αναπτύξει χαρακτηριστικά της προσωπικότητας
που συμπίπτουν με το συγκεκριμένο στάδιο.
Στοματικό
στάδιο
Το πρώτο στάδιο είναι το στοματικό. Ένα βρέφος βρίσκεται σε αυτό το στάδιο από τη γέννηση έως την
ηλικία των δεκαοκτώ μηνών. Η κύρια εστίαση
στο στοματικό στάδιο είναι η ευχαρίστηση που επιδιώκει το στόμα του βρέφους. Κατά τη διάρκεια αυτού του σταδίου η ανάγκη του βρέφους να
τρώει και να πίνει καθίσταται εμφανής στην παραγωγή ευχαρίστησης. Η στοματική διέγερση είναι ζωτικής σημασίας σε αυτό το
στάδιο. Εάν οι ανάγκες του βρέφους δεν
πληρούνται κατά τη διάρκεια αυτού του χρονικού πλαισίου, αυτό το άτομο θα εμμείνει
στο στοματικό στάδιο. Η καθήλωση σε
αυτό το στάδιο μπορεί να οδηγήσει σε συνήθειες ενηλίκων, όπως το πιπίλισμα του
αντίχειρα, το κάπνισμα, η υπερβολική κατανάλωση φαγητού και το δάγκωμα των
νυχιών.
Πρωκτικό
στάδιο
Το δεύτερο στάδιο είναι η πρωκτική φάση που διαρκεί
από τους δεκαοκτώ μήνες έως τα τρία χρόνια της ζωής του ατόμου. Κατά τη διάρκεια αυτού του σταδίου, τα κέντρα αναζητήσεων
ευχαρίστησης του βρέφους βρίσκονται στο έντερο και την ουροδόχο κύστη. Οι γονείς τονίζουν την εκπαίδευση τουαλέτας και τον έλεγχο του
εντέρου κατά τη διάρκεια αυτής της χρονικής περιόδου. Η καθήλωση στο πρωκτικό στάδιο μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα
με το έντερο και την ουροδόχο κύστη. Τα
χαρακτηριστικά της καθήλωσης περιλαμβάνουν την εμμονή με την υπερβολική
καθαριότητα και την ακρίβεια.
Φαλλικό
Στάδιο
Το τρίτο στάδιο της ψυχοσυναισθηματικής ανάπτυξης
είναι το φαλλικό στάδιο. Αυτό
το στάδιο ξεκινάει από 3 χρονών και τελειώνει όταν το παιδί φτάσει τα έξι
χρόνια. Το φαλλικό στάδιο επικεντρώνεται
στα γεννητικά όργανα ως περιοχές που αναζητούν ευχαρίστηση. Τα αγόρια σε αυτό το στάδιο περνούν το οιδιπόδειο σύμπλεγμα ενώ
τα κορίτσια βιώνουν το σύμπλεγμα της Ηλέκτρας. Και στις δύο περιπτώσεις το παιδί αναπτύσσει αιμομικτικά
συναισθήματα για τον γονέα του αντίθετου φύλου και τείνουν να αναπτύσσουν
χαρακτηριστικά του γονέα του ιδίου φύλου κατά τη διάρκεια αυτού του σταδίου. Η καθήλωση στο φαλλικό στάδιο έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά
προσωπικότητας ανάλογα με το φύλο του ατόμου. Τα αγόρια συνήθως υπερηφανεύονται για την αρρενωπότητά τους
και τη σεξουαλικότητά τους, ενώ τα κορίτσια μπορεί να τονίζουν τα θηλυκά τους
χαρακτηριστικά.
Το στάδιο της λανθάνουσας σεξουαλικότητας
Το τέταρτο στάδιο είναι το στάδιο λανθάνουσας σεξουαλικότητας
που αρχίζει από την ηλικία των έξι ετών και συνεχίζεται μέχρι την ηλικία των
έντεκα. Κατά τη διάρκεια αυτού του σταδίου δεν υπάρχει περιοχή του σώματος που
αναζητεί λιμπιντική ευχαρίστηση. Αντίθετα, όλα τα σεξουαλικά συναισθήματα καταπίνονται. Έτσι, τα παιδιά είναι σε θέση να αναπτύξουν κοινωνικές
δεξιότητες, και να βρουν ευχαρίστηση μέσω των αλληλεπιδράσεων με τους συνομήλικους
και την οικογένεια.
Το στάδιο
των γεννητικών οργάνων
Το τελικό στάδιο της ψυχοσυναισθηματικής ανάπτυξης
είναι το στάδιο των γεννητικών οργάνων. Αυτό
το στάδιο ξεκινάει από την ηλικία των έντεκα, διαρκεί σε όλη την εφηβεία και
τελειώνει όταν φθάσει στην ενηλικίωση σε ηλικία δεκαοκτώ ετών. Η έναρξη της εφηβείας αντανακλά ένα έντονο ενδιαφέρον από το
άτομο για το αντίθετο φύλο.
Μηχανισμοί άγχους και άμυνας
Ο Σίγκμουντ Φρόιντ αναφέρει
ένα σύνολο αμυντικών μηχανισμών
ως αντίδραση σε κάποιες δυσάρεστες καταστάσεις. Αυτό το σύνολο αμυντικών μηχανισμών
εμφανίζεται προκειμένου να μπορεί το άτομο να διατηρήσει μια ευνοϊκή άποψη για
τον εαυτό του. Το έργο του Φρόιντ
σχετικά με τους αμυντικούς μηχανισμούς επικεντρώθηκε στο πώς το ίδιο το Εγώ
υπερασπίζεται τις εσωτερικές σκέψεις- συναισθήματα ή τις παρορμήσεις, τα οποία
θεωρούνται απαράδεκτα για το εγώ. Αυτοί
οι αμυντικοί μηχανισμοί χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της σύγκρουσης
μεταξύ του Εκείνο, του Εγώ και του Υπερεγώ.
Ο Φρόιντ τόνισε ότι μια σημαντική επιθυμία για
τους ανθρώπους είναι η μείωση της έντασης και η κύρια αιτία της έντασης είναι
το άγχος. Προσδιόρισε τρεις τύπους άγχους: το άγχος της πραγματικότητας, το νευρικό
άγχος και το ηθικό άγχος. Το
άγχος της πραγματικότητας είναι η πιο βασική μορφή άγχους και βασίζεται στο Εγώ. Συνήθως βασίζεται στον φόβο των
πραγματικών και πιθανών γεγονότων, όπως για παράδειγμα το δάγκωμα ενός σκύλου ή
η πτώση από μία στέγη. Το
νευρικό άγχος προέρχεται από τον ασυνείδητο φόβο ότι οι βασικές παρορμήσεις του
Εκείνου θα πάρουν τον έλεγχο του ατόμου, οδηγώντας σε τελική τιμωρία από την
έκφραση των επιθυμιών του. Το
ηθικό άγχος προέρχεται από το Υπερεγώ. Εμφανίζεται με τη μορφή φόβου για
παραβίαση αξιών ή ηθικών κωδίκων και εμφανίζεται ως αισθήματα όπως η ενοχή ή η
ντροπή.
Όταν μας καταλαμβάνει
άγχος, η πρώτη απάντηση είναι να αναζητήσουμε ορθολογικούς τρόπους για να
ξεφύγουμε από την κατάσταση αυξάνοντας τις προσπάθειες επίλυσης προβλημάτων και
να ενεργοποιήσουμε μια σειρά αμυντικών μηχανισμών. Αυτοί είναι οι τρόποι με τους οποίους το
Εγώ αναπτύσσεται για να βοηθήσει στην εξισορρόπηση του Εκείνου και του Υπερεγώ. Οι μηχανισμοί άμυνας εμφανίζονται συχνά
ασυνείδητα και τείνουν να στρεβλώνουν ή να παραποιούν την πραγματικότητα. Όταν εμφανιστεί η παραμόρφωση της
πραγματικότητας, υπάρχει μια αλλαγή στην αντίληψη που επιτρέπει τη μείωση του
άγχους που οδηγεί σε μείωση της έντασης που βιώνουμε. Ο Σίγκμουντ Φρόιντ σημείωσε μια σειρά από αμυντικούς
μηχανισμούς του Εγώ που σημειώθηκαν σε όλη τη δουλειά του, αλλά η κόρη του,
Άννα Φρόιντ, τους ανέπτυξε και τους
επεξεργάστηκε.
Οι αμυντικοί μηχανισμοί είναι οι εξής:
Απώθηση
Αναφέρεται στη
διαδικασία με την οποία το εγώ σπρώχνει στο ασυνείδητο τις μη αποδεκτές ορμές
του που απειλούν την ακεραιότητα του. Δηλαδή η απώθηση είναι όχι μόνο ένας
μηχανισμός άμυνας αλλά και ο στόχος όλων των άλλων μηχανισμών.
Απομόνωση
Η απομόνωση είναι
ο αμυντικός μηχανισμός που συναντάται κατά κύριο λόγο στις ιδεοψυχαναγκαστικές
νευρώσεις.
Αυτό το οποίο
κάνει αυτός ο μηχανισμός, είναι να αποκόβει μια εμπειρία από την συναισθηματική
της φόρτιση. Έτσι έχουμε στο συνειδητό μέρος του εαυτού την ανάμνηση ενός
περιστατικού απογυμνωμένο από το συναίσθημα.
Το συναίσθημα έχει
απωθηθεί ενώ η ανάμνηση του γεγονότος παραμένει στην μνήμη.
Άρνηση
Δηλαδή η άρνηση της αναγνώρισης κάποιου κινδύνου. Η άρνηση
της πραγματικότητας χρησιμοποιείται όταν το άτομο απειλείται από έντονα και
επίπονα συναισθήματα.
Παλινδρόμηση
Η παλινδρόμηση συμβαίνει
όταν το άτομο, αγχωμένο από απειλητικές σκέψεις και συναισθήματα,
συμπεριφέρεται με έναν τρόπο που είναι χαρακτηριστικός ενός προηγούμενου
εξελικτικού σταδίου, πριν την εμφάνιση της παρούσας σύγκρουσης.
Αντισταθμιστική
συμπτωματολογία
Η αντιστάθμιση είναι η αντικατάσταση μιας ορμής, μίας σκέψης
ή ενός συναισθήματος που προκαλεί άγχος γιατί δεν είναι αποδεκτό από το
υπέρ-εγώ με το ακριβώς αντίθετο συναίσθημα ή ορμή.
Προβολή
Η προβολή
συμβαίνει όταν, χωρίς να το συνειδητοποιεί, το άτομο αποδίδει τις δικές του μη
παραδεκτές ορμές σε άλλους.
Μετάθεση
Η μετάθεση μη
αποδεκτών συναισθημάτων, σκέψεων ή προθέσεων από τον πραγματικό τους στόχο σε
έναν άλλο, πιο ασφαλή στόχο.
Μετουσίωση
Μορφή
μετάθεσης όπου όμως οι ανεπίτρεπτες ορμές ανακατευθύνονται προς ανώτερους
στόχους που είναι κοινωνικά παραδεκτοί.
Εκλογίκευση
Με την
εκλογίκευση το άτομο χρησιμοποιεί την λογική για να απωθήσει επίπονα
συναισθήματα, επιθυμίες ή σκέψεις που του προκαλούν έντονο στρες. Με λογικά
επιχειρήματα προσπαθεί να αποδείξει στον εαυτό του και στους άλλους ότι οι
πράξεις, οι επιθυμίες και τα κίνητρα της συμπεριφοράς του είναι ορθά και
συνεπώς παραδεκτά.
Ένα άλλο
είδος εκλογίκευσης είναι η νοηματοποίηση
κατά την οποία το άτομο προσπαθεί να απομακρύνει ή να εξουδετερώσει το
συναίσθημα που συνοδεύει μια πράξη που του προκαλεί αναστάτωση δίνοντας ιδιαίτερη
έμφαση στην καθαρά νοηματική επεξεργασία της εμπειρίας που το απειλεί.
Τοτέμ
και ταμπού
Ο Φρόιντ επιθυμούσε να
καταλάβει τη θρησκεία και την πνευματικότητα και ασχολήθηκε με τη φύση των
θρησκευτικών πεποιθήσεων σε πολλά από τα βιβλία και τα δοκίμια του. Θεώρησε τον Θεό ως μια ψευδαίσθηση,
βασισμένη στην παιδική ανάγκη ενός ισχυρού πατέρα. Ο Φρόιντ πίστευε ότι η θρησκεία ήταν
έκφραση βασικών ψυχολογικών νευρώσεων και αγωνίας. Σε μερικές από τις γραφές του, πρότεινε
ότι η θρησκεία είναι μια προσπάθεια του ανθρώπου να ελέγξει το Οιδιπόδειο. Το
1913, ο Φρόιντ δημοσίευσε το βιβλίο Totem και Taboo . Αυτό το βιβλίο ήταν μια προσπάθεια
ανακατασκευής της γέννησης και της διαδικασίας ανάπτυξης της θρησκείας ως
κοινωνικού θεσμού. Ήθελε
να δείξει πώς η μελέτη της ψυχανάλυσης είναι σημαντική για την κατανόηση της
ανάπτυξης του πολιτισμού. Αυτό
το βιβλίο είναι για το πώς το Οιδιπόδειο, το οποίο αναπτύσσεται όταν ένα βρέφος προσκολλάται
στη μητέρα νωρίς στη ζωή και δημιουργείται το ταμπού της αιμομιξίας είναι παρόν
σε όλες τις ανθρώπινες κοινωνίες. Σύμφωνα με τον Φρόιντ, η θρησκεία προέρχεται
από προϊστορικές συλλογικές εμπειρίες που καταπιέζονται και τελετουργούνται ως
τοτέμ και ταμπού. Δηλώνει ότι οι
περισσότερες, αν όχι όλες οι θρησκείες, μπορούν να αναχθούν στην πρώιμη ανθρώπινη
θυσία, συμπεριλαμβανομένου του Χριστιανισμού, στον οποίο ο Χριστός στο σταυρό είναι μια συμβολική
απεικόνιση της δολοφονίας του πατέρα και η κατανάλωση της πατρικής φιγούρας
εμφανίζεται με «το σώμα του Χριστού»,
επίσης γνωστή ως Κοινωνία. Σε αυτό το έργο, ο Φρόιντ απέδωσε την
προέλευση της θρησκείας σε συναισθήματα όπως το μίσος, ο φόβος και η ζήλια. Αυτά τα συναισθήματα στρέφονται προς την
εικόνα του πατέρα από τους γιους που αναπτύσσουν σεξουαλικές επιθυμίες προς τις
μητέρες. Ο Φρόιντ αποδίδει τις
θρησκείες τοτέμ ως αποτέλεσμα ακραίων συναισθημάτων και αποτέλεσμα της ενοχής
Η ψυχοπαθολογία της καθημερινής ζωής
Η ψυχοπαθολογία της καθημερινής ζωής είναι ένα από τα
σημαντικότερα βιβλία στην ψυχολογία. Γράφτηκε από τον Φρόιντ το
1901 και αποτέλεσε τη βάση για τη θεωρία της ψυχανάλυσης. Το βιβλίο περιέχει δώδεκα κεφάλαια στα οποία ο Φρόιντ μιλάει για τους λόγους που οι άνθρωποι ξεχνούν πράγματα
όπως λέξεις, ονόματα και αναμνήσεις από την παιδική τους ηλικία. Πιστεύει επίσης ότι τα λάθη στην ομιλία, δεν είναι ατυχήματα
αλλά αντ 'αυτού το "δυναμικό ασυνείδητο" αποκαλύπτοντας κάτι
σημαντικό. Ο Φρόιντ πίστευε ότι όλες
αυτές οι συμπεριφορές έχουν μεγάλη σημασία. Τα πιο ασήμαντα λάθη της γλώσσας ή της πένας μπορεί να
αποκαλύψουν μυστικά συναισθήματα και φαντασιώσεις. Υποστήριξε την ύπαρξη ενός ασυνείδητου που αρνείται να εξηγηθεί
ή να περιέλθει από τη συνείδηση και εξήγησε πως η λήθη πολλών γεγονότων στην καθημερινότητά μας
μπορεί να είναι συνέπειες της καταπίεσης, της άρνησης, της μετάθεσης και της προβολής. Οι αμυντικοί μηχανισμοί εμφανίζονται για να προστατεύουν το εγώ
στην ψυχοπαθολογία της καθημερινής ζωής.
Τρία Δοκίμια για τη Θεωρία της Σεξουαλικότητας
Το βιβλίο Τρία
Δοκίμια για τη Θεωρία της Σεξουαλικότητας, μερικές φορές με τίτλο Τρεις
Συνεισφορές στη Θεωρία του Σεξ, που γράφτηκε το 1905 από τον Σίγκμουντ Φρόιντ διερευνά και αναλύει τη
θεωρία της σεξουαλικότητας και την παρουσία της σε όλη την παιδική ηλικία. Το βιβλίο του Φρόιντ περιγράφει τρία κύρια
θέματα σχετικά με τη σεξουαλικότητα: σεξουαλικές διαστροφές, σεξουαλικότητα
παιδικής ηλικίας και εφηβεία. Το πρώτο του δοκίμιο σε αυτή τη σειρά επικεντρώνεται στη διάκριση μεταξύ ενός σεξουαλικού αντικειμένου και
ενός σεξουαλικού στόχου. Ένα σεξουαλικό αντικείμενο είναι το αντικείμενο που κάποιος
επιθυμεί ενώ ο σεξουαλικός σκοπός είναι οι πράξεις που κάποιος επιθυμεί να
εκτελέσει με το αντικείμενο. Στο δεύτερο
δοκίμιο ο Φρόιντ υποστηρίζει ότι τα παιδιά αναπτύσσουν σεξουαλικότητα. Τα ψυχοσεξουαλικά στάδια είναι τα βήματα που πρέπει να περάσει
ένα παιδί για να διαμορφώσει τη σεξουαλική του επιθυμία μόλις φτάσει στην
ενηλικίωση. Στο τρίτο δοκίμιο ο Φρόιντ
εξετάζει πώς τα παιδιά εκφράζουν τη σεξουαλικότητά τους κατά την εφηβεία και
πώς σχηματίζεται η σεξουαλική ταυτότητα κατά τη διάρκεια αυτού του χρονικού
πλαισίου. Ο Φρόιντ τελικά προσπαθεί να
συνδέσει τις ασυνείδητες σεξουαλικές επιθυμίες με συνειδητές πράξεις σε κάθε
δοκίμιο του.
Όνειρα
Η ερμηνεία των ονείρων ήταν ένα από τα πιο γνωστά δημοσιευμένα έργα του Φρόιντ. Έθεσε το σκηνικό για την
ψυχαναλυτική του εργασία και την προσέγγισή του στο ασυνείδητο όσον αφορά την
ερμηνεία των ονείρων. Κατά τη διάρκεια των
συνεδριών θεραπείας με ασθενείς, ο Φρόιντ ζητούσε από τους ασθενείς του να
συζητήσουν τι ήταν στο μυαλό τους. Συχνά,
οι απαντήσεις σχετίζονταν άμεσα με ένα όνειρο. Ως αποτέλεσμα, ο Φρόιντ άρχισε
να αναλύει τα όνειρα πιστεύοντας ότι του έδινε πρόσβαση στις βαθύτερες σκέψεις
των ανθρώπων. Επιπλέον, ήταν σε θέση να
βρει δεσμούς μεταξύ της τρέχουσας υστερικής συμπεριφοράς και των προηγούμενων
τραυματικών εμπειριών. Από αυτές τις
εμπειρίες, άρχισε να γράφει ένα βιβλίο που σχεδιάστηκε για να βοηθήσει τους
άλλους να κατανοήσουν την ερμηνεία των ονείρων. Στο βιβλίο συζήτησε τη θεωρία του για το ασυνείδητο. Ο Φρόιντ πίστευε ότι τα όνειρα ήταν μηνύματα από το
ασυνείδητο που ήταν καλυμμένα ως επιθυμίες που ελέγχονταν από εσωτερικά
ερεθίσματα. Το ασυνείδητο παίζει τον πιο
επιτακτικό ρόλο στην ερμηνεία των ονείρων. Προκειμένου
να παραμείνει σε κατάσταση νάρκης, το ασυνείδητο πρέπει να τροποποιήσει τις αρνητικές
σκέψεις. Επομένως όταν κάποιος ονειρεύεται
το ασυνείδητο κάνει μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει τις συγκρούσεις. Υπάρχουν
τέσσερα βήματα που απαιτούνται για τη μετατροπή των ονείρων από λανθάνουσες ή
ασυνείδητες σκέψεις στο προφανές περιεχόμενο. Πρόκειται για τη συμπύκνωση, τη μετάθεση, το συμβολισμό και τη δευτερεύουσα
αναθεώρηση. Οι ιδέες πρώτα
περνούν μια διαδικασία συμπύκνωσης που και τις μετατρέπει σε εικόνες. Στη συνέχεια, η αληθινή συναισθηματική έννοια του ονείρου μετατρέπεται
σε ένα στοιχείο μετάθεσης. Ακολουθεί ο
συμβολισμός που αντιπροσωπεύει τις λανθάνουσες σκέψεις μας στην οπτικοποίησή
τους. Μια ιδιαίτερη έμφαση στον συμβολισμό
δόθηκε στην ερμηνεία των ονείρων. Τα όνειρά μας είναι πολύ συμβολικά, με μια
υποκείμενη έννοια. Πολλά από τα συμβολικά στοιχεία
επικεντρώνονται σε σεξουαλικούς συσχετισμούς. Για παράδειγμα, ένα κλαδί δέντρου θα μπορούσε να
αντιπροσωπεύει ένα πέος. Ο Φρόιντ πίστευε
ότι όλη η ανθρώπινη συμπεριφορά προέρχεται από τις σεξουαλικές μας κινήσεις και
επιθυμίες. Στο τελευταίο στάδιο της
μετατροπής των ονείρων σε εμφανές περιεχόμενο τα όνειρα γίνονται λογικά. Το τελικό περιεχόμενο του ονείρου είναι αυτό που θυμόμαστε
όταν βγαίνουμε από τον ύπνο μας.
ΠΗΓΕΣ
1.
Understanding the Id, Ego, and Superego in Psychology.
(n.d.). - For Dummies.
2.
Freud & Religion. (n.d.). About.com Psychology.
3. Kaplan-Solms,
K., & Solms, M. (2000). Clinical studies in neuro-psychoanalysis:
Introduction to a depth neuropsychology. London: Karnac Books.
4.
Freud Museum, n.d.
5.
McLeaod, Sean. Unconscious Mind. Simple
Psychology,2009
6.
Bargh, John and Morsella, Ezequiel.The Unconscious
Mind. Perspect Psychol Sci,2008
7.
Cherry, Kendra.What Is a Freudian Slip?.Psychology About
8.
Cherry, Kendra.Life and Death Instincts. About
psychology, n.d.
9.
Thornton, Stephen. Fred. Internet Encyclopedia of Philosophy,2001
10. Defense
Mechanisms. (2013, November 28). Defense Mechanisms. Retrieved from http://changingminds.org/explanations/behaviors/coping/defense_mechanisms.htm
11. Strong reading.
(2013, August 14). : Sigmund Freud. Retrieved November 28, 2013,
from http://strongreading.blogspot.com/2011/08/sigmund-freud-totem-and-taboo.html
12. Vector, R. (2013,
November 28). Sigmund Freud on the Origins of Religion. Yahoo Contributor
Network. Retrieved from http://voices.yahoo.com/sigmund-freud-origins-religion-396693.html?cat=38
13. Wilson, K. Introduction
to Sigmund Freud's theory of dreams.Insomnium, n.d.
14. Cherry, K. Dream
Interpretation.About psychology, n.d.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου